Eskola-patioak eraldatzeko hezkidetza-alternatibei buruzko jardunaldien ondorioak

Marienean egin berri diren "Patioetan 11 aukera" jardunaldietan, eskola-patioak eraldatzeko eta hezkidetza sustatzeko inpaktuzko proposamenak aurkeztu ziren, espazioaren kudeaketan ikuspegi feministak duen garrantzia azpimarratuz. Ekitaldian zehar sortu ziren funtsezko ideietan sakonduko dugu.

Jardunaldian zehar, proposamen esanguratsuak eztabaidatu ziren, hala nola adinaren araberako banaketa ezabatzea, patioko batzordeak sortzea eta jolasorduan ludotekak eta baratzeak bezalako espazioak irekitzea kirol maskulinizatuak deszentralizatzeko eta jolastokiaren erabileren uniformetasuna hausteko. Ekintza horien helburua da ikasleen artean bizikidetza inklusiboagoa eta bidezkoagoa sustatzea.

Sofia Taramonan eta Kareaga Goikoan egindako aldaketek erakusten dute proposamenek eragin positiboa izan dezaketela eskola-dinamika hobetzeko. Aldaketa horien artean honako hauek daude: harmailak egokitzea, espazio naturaletarako sarbidea, rokodromo bat sortzea, oreka-elementuak dituzten hainbat eremuri belar artifiziala – edo naturala – gehitzea, porterien orientazioa aldatzea joko lasaiagoa eta bidezkoagoa ahalbidetzeko, lurrean jolasak margotzea eta bankuak eta oreka lantzeko bola handiak jartzea. Azken hauek, familien arteko elkargune gisa ere funtzionatzen dute, eta, aldi berean, zaintza-lanak ikusarazten dituzte eta komunitatea ehotzen laguntzen dute. Gainera, eskoletako batean jarri dituzte eszenatoki bat, bankuak, mahaiak eta ping-pong mahaia. Aldaketa horien benetako eragina neurtzeko oraindik goiz bada ere, eskola-inguruneetan bizikidetza eta inklusioa hobetzen lagunduko dutela espero da.

Gainera, generoaren bereizketa murrizteko estrategiak jorratu ziren, espazioaren kudeaketaren bidez, hala nola arauak bateratzea, askotariko jardueren egutegiak ezartzea eta guztien parte-hartzea sustatuko duen material moldakorra erabiltzea. Ikasleen nahasketa eta transformazio espazialen inpaktu bisualaren garrantzia ere nabarmendu ziren funtsezko alderdiak izan ziren. Soloartek nabarmendu zuen mutilak ez direla hurbiltzen joko feminizatuetara: neskak futbolera eta antzeko joko maskulinizatuetara hurbiltzen dira, baina mutilek oraindik ez dira toki feminizatuetan parte hartzen. Era berean, gogoratu zuten eskola-patioetan ikus-eragin nabarmena duten aldaketak ezartzea lehentasunezkoa dela joko-aniztasuna nabarmentzeko eta egungo segregazio-dinamikak hausteko. Bizkotxaldeko IGEak, adibidez, proposatzen du kirol-kantxek azaleraren % 50 baino gutxiago okupatzea eta bigarren plano batean kokatzea, ez hain agerian.

Familiek funtsezko zeregina izan zuten ikastetxeen eraldaketa-prozesua bultzatzeko, eta egindako lan kolektiboaren alde agertu ziren. Gainera, publikoak nabarmendu zuen institutuetan antzeko esku-hartzeak egiten jarraitu behar dela, berdintasunezko eta genero-ikuspegidun hezkuntza lortzeko ahaleginetan jarraitzeko. Etorkizuneko erronken artean aipatu ziren aldaketen eta horien eraginaren jarraipen hurbila egitea, irakasleen eta jantokiko langileen artean irizpide komunak mantentzeko prestakuntzak bultzatzea, eta jolasordua eta materialak modu egokian kudeatzea.

Laburbilduz, "Patioetan 11 aukera" jardunaldia funtsezko gunea izan da hezkuntza hezkidetzailearen esperientzia eraldatzaileak partekatzeko, eskola-ingurune inklusiboagoetara eta ekitatiboagoetara jo beharra azpimarratuz. Hezkuntza hezkidetzailearen bideak erronkaz beteta dago, baina lor daitezke tartean dauden eragile guztien arteko konpromisoari eta lankidetzari eutsiz gero.